نحوه صحیح خوانش شماره فنی بلبرینگ‌ها و معنای هر حرف و عدد

بلبرینگ‌ها از اجزای حیاتی در بسیاری از ماشین‌آلات صنعتی، خودرویی و تجهیزات مکانیکی هستند. اما نکته‌ای که بسیاری از کاربران و حتی تکنسین‌های تازه‌کار کمتر به آن توجه می‌کنند، شماره فنی بلبرینگ (Bearing Number) است. این کد، در واقع زبان فنی و استانداردی جهانی برای شناسایی نوع، اندازه، تلرانس و ویژگی‌های بلبرینگ است. در این مقاله، به‌صورت گام‌به‌گام یاد می‌گیریم که هر عدد و حرف در این کد چه معنایی دارد و چگونه می‌توان از آن برای انتخاب دقیق بلبرینگ مناسب استفاده کرد.

---

۱. شماره فنی بلبرینگ چیست؟

شماره فنی یا Bearing Code، ترکیبی از اعداد و حروف انگلیسی است که توسط تولیدکنندگان بلبرینگ بر اساس استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 15، DIN 625 یا JIS B1512 روی محصول درج می‌شود.
هدف از این کد، ایجاد یک زبان مشترک بین همه‌ی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است تا صرف‌نظر از برند، بتوان نوع و اندازه بلبرینگ را تشخیص داد.

---

۲. ساختار کلی شماره فنی بلبرینگ

شماره فنی معمولاً شامل چهار بخش اصلی است:

به‌طور مثال: 6205ZZ

در نگاه اول شاید ترکیبی ساده از عدد و حرف باشد، اما هر بخش معنی خاصی دارد.

---

۳. بخش اول: کد نوع بلبرینگ (Type Code)

اولین عدد از سمت چپ، نوع بلبرینگ را مشخص می‌کند. برخی از رایج‌ترین نوع‌ها عبارت‌اند از:

مثال: در شماره 6205، عدد 6 بیانگر این است که بلبرینگ از نوع شیار عمیق است.

---

۴. بخش دوم: کد سری عرض (Width Series)

عدد دوم از سمت چپ، ضخامت یا پهنای بلبرینگ را نشان می‌دهد. هرچه این عدد بزرگ‌تر باشد، بلبرینگ ضخیم‌تر است و برای بارهای سنگین‌تر مناسب خواهد بود.

در مثال 6205: عدد دوم یعنی 2 → سری متوسط.

---

۵. بخش سوم: کد سری قطر (Diameter Series)

عدد سوم، نسبت بین قطر بیرونی و داخلی را تعیین می‌کند. این بخش تعیین می‌کند که بلبرینگ چقدر بزرگ به نظر می‌رسد نسبت به قطر داخلی‌اش.

در مثال 6205، عدد 2 در موقعیت سوم نیست، بلکه ترکیب «620» بیانگر سری 62 است که یعنی بلبرینگ شیار عمیق با اندازه استاندارد قطر و ضخامت متوسط است.

---

۶. بخش چهارم: کد قطر داخلی (Bore Code)

آخرین دو رقم معمولاً قطر داخلی بلبرینگ را نشان می‌دهند. برای بلبرینگ‌هایی که قطرشان بیش از 10 میلی‌متر است، باید عدد آخر را در 5 ضرب کنید:

در مثال 6205: عدد 05 یعنی قطر داخلی 25 میلی‌متر است.

---

۷. پسوندها و پیشوندها در شماره بلبرینگ

در انتهای شماره فنی، معمولاً حروفی مانند ZZ، 2RS، C3، و غیره قرار می‌گیرند که ویژگی‌های خاص بلبرینگ را مشخص می‌کنند:

مثال: بلبرینگ 6205-2RS C3
به معنای بلبرینگ شیار عمیق با قطر داخلی 25mm، درپوش لاستیکی دوطرفه و لقی داخلی افزایش‌یافته است.

---

۸. نمونه‌های واقعی و نحوه تفسیر

بیایید چند نمونه واقعی را تحلیل کنیم:

1. 6203ZZ

   • نوع: شیار عمیق

   • سری عرض: متوسط

   • قطر داخلی: 17mm

   • دو کاور فلزی دارد → محافظت در برابر گردوغبار

2. 6305-2RS C3

   • نوع: شیار عمیق

   • ضخیم‌تر از سری 62

   • قطر داخلی: 25mm

   • درپوش لاستیکی دوطرفه

   • مناسب برای موتورهای الکتریکی (به‌دلیل C3)

3. NJ204

   • نوع: رولربرینگ استوانه‌ای (N)

   • سری عرض: سبک

   • قطر داخلی: 20mm

   • قابلیت جدا شدن حلقه‌ها برای مونتاژ آسان

---

۹. نکات مهم هنگام خواندن شماره فنی

• از چپ به راست بخوانید: ابتدا نوع، سپس ابعاد.

• حروف پایانی اهمیت بالایی دارند: آن‌ها نوع آب‌بندی، قفسه یا لقی را تعیین می‌کنند.

• برندها ممکن است تفاوت جزئی داشته باشند: اما اصول ISO در همه مشترک است.

• در انتخاب جایگزین دقت کنید: حتی اگر ابعاد یکسان باشد، تفاوت در C3 یا 2RS می‌تواند عملکرد را تغییر دهد.

---

۱۰. جمع‌بندی و توصیه نهایی

خواندن صحیح شماره فنی بلبرینگ‌ها، یک مهارت حیاتی برای هر تکنسین، تعمیرکار و مهندس مکانیک است.
با درک معنی هر عدد و حرف، می‌توانید:

• بلبرینگ مناسب را به‌درستی انتخاب کنید،

• از خرید اشتباه و خسارات تجهیزاتی جلوگیری نمایید،

• و در نهایت کارایی و عمر مفید سیستم‌ها را افزایش دهید.

اگر بخواهیم مثال ساده‌ای بزنیم، شماره فنی بلبرینگ مانند شناسنامه فنی آن است — هر عدد و حرف، بخش مهمی از اطلاعات شناسایی را در خود دارد.